Bram gaat regelmatig op vrijdagmiddag na het werk borrelen, samen met een aantal collega’s. Hij werkt er al 18 jaar, het is een fijne werkplek. Maar nu is hij naar huis gestuurd door zijn nieuwe directeur, hij is op ‘non-actief gesteld’, zoals dat heet. Hij is ervan in de war en heeft geen idee wat er nu gaat gebeuren. De aanleiding is Juul, een 22 jarige collega. Ze heeft een klacht ingediend over seksueel grensoverschrijdend gedrag. Bram is zelf amper gehoord, hij zit thuis en moet afwachten. Mij is gevraagd Juul op te vangen en de directie te adviseren.
Het verhaal van Juul is dat ze na de borrel een tijdje hadden gewandeld door de stad en daarna verder zijn gaan drinken bij Bram thuis. Het was gezellig, ze hadden gedanst, veel gedronken en ze is daarna grote delen kwijt. Wel denkt ze dat hij haar tegen de muur duwde en begon te betasten, het liep uit op seks. De volgende dag werd ze thuis wakker met een lichte kater van de drank, maar met een hevige kater over de seks. Ze had dit niet gewild, ze was niet verliefd op hem, ze had echt ‘nee’ gezegd, toch? Ze belt een vriendin en die zegt dat Bram dit nooit had mogen doen, hij is dertig jaar ouder dan Juul, de leeftijd van haar vader!
In plaats van Bram te bellen om te horen hoe dit nou is gegaan, raakt ze ervan overtuigd dat Bram schuldig is. Ze stapt rechtstreeks naar de directeur met een klacht over verkrachting. Die schrikt zich rot en zet Bram direct op non-actief, zonder gedegen wederhoor. Hij is gebombardeerd tot dader, met Juul als slachtoffer.
Als ik later Bram hoor, vertelt hij een ander verhaal. Juul appte hem al enige tijd en de berichtjes waren steeds spannender geworden. In haar teksten was Juul nogal direct en open, veel meer dan Bram, en als ik meelees, vind ik het erg uitdagend. Over de bewuste vrijdag had ze de dag ervoor al gegrapt dat ze zin had om lekker los te gaan. In haar boosheid had Juul alle berichtjes gewist, maar Bram had alles bewaard.
Ik snap de acties van de directie best, beticht worden van slap optreden in grensoverschrijdende bedrijfsculturen wil je niet. Ook wordt er vaak afgesproken, zolang zaken onduidelijk zijn, dat er niet gecommuniceerd wordt over de situatie. En dat is helemaal onhoudbaar, want collega’s gaan uiteraard speculeren. Hun fantasie slaat op hol nu Bram opeens thuis zit.
Hoe begrijpelijk de drijfveren van directies ook zijn, mijn advies is om het echt anders te doen:
- Blijf kalm
- Pas gedegen hoor- èn wederhoor toe
- Breng beide collega’s bij elkaar om elkaars perspectief te horen (evt. met hulp van psycholoog).
- Creëer psychologische veiligheid in het bedrijf, juist door openheid.
