Berend en Elise zijn de ouders van de 20-jarige Joelle. Twee liefdevolle ouders die niets liever willen dan dat het weer beter gaat met hun dochter. Als kind was Joelle een dromerig meisje, een beetje vermijdend, want ze vond veel dingen eng. Toen ze op kamers ging werden haar angsten heviger. Ze stopte met haar opleiding, trok zich terug uit haar sociale contacten en zorgde steeds minder goed voor zichzelf. Ook begon ze zich van haar ouders af te keren. Wanneer Berend en Elise initiatieven namen om te helpen of om gewoon langs te komen, dan werd Joelle boos. Dat voelde ontzettend machteloos.
Toen Joelle toch hulp bleek te hebben gezocht bij een grote GGZ-instelling waren ze in eerste instantie blij geweest. Eindelijk gebeurde er wat!
Maar ondertussen zijn we vijf maanden verder en de situatie is alleen maar verder verslechterd. Ze zien Joelle vooral magerder en bozer worden. Berend en Elise hebben meermaals aangegeven betrokken te willen worden bij de behandeling, maar Joelle wil dat niet. En Joelle is ‘volwassen’, ze mag dat zelf beslissen. Ze vertelt weinig tot niets over haar behandeling, maar uit soms wel beschuldigende opmerkingen waarbij haar ouders het gevoel krijgen dat Joelle denkt dat het hun schuld is waardoor ze zich zo slecht voelt. Elise heeft van de week toch maar zelf naar de instelling gebeld, maar de betrokken hulpverlener wilde haar niet te woord staan, want Joelle had hier geen toestemming voor gegeven. Deze hulpverlener vertelde wel aan Joelle dat haar moeder had gebeld en nu is Joelle woedend op haar moeder, ze noemt haar moeder ‘autonomie-ondermijnend’. Elise spreekt het met een verbaasd en vies gezicht uit, autonomie-ondermijnend? We voelen ons vooral machteloos!
Dit soort onmachtige en verdrietige situaties kom ik de laatste tijd steeds vaker tegen. Ik hoor sommige hulpverleners ook daadwerkelijk zeggen dat jongeren lijden onder de bemoeienis van hun ouders en zij sturen dus ook actief op een losmaakproces van die ouders. En het is ook wel wat een gedoe, zo’n heel gezin in je spreekkamer, daar is niet elke hulpverlener even vaardig in. En nu zullen er vast verstikkende ouders bestaan, maar mijns inziens is dat veel vaker niet dan wel zo. En dan nog kun je ze beter wel betrekken om met elkaar te leren wat vaardiger te communiceren. Berend en Elise houden zielsveel van Joelle, ze willen van betekenis zijn, niet weggeduwd worden alsof ze akelige horzels zijn.
Er is veel onderzoek dat aantoont dat juist verbinding leidt tot gezondheid en dat kan prima op een autonomie-waarderende manier. Maar om dat voor elkaar te krijgen, dat vraagt wel wat vakmanschap. Veel hulpverleners zijn jong en opgeleid om met één cliënt in de kamer te werken, de mensen eromheen lijken minder van belang. En dat is mijns inziens een grote blinde vlek. Mensen functioneren namelijk niet solistisch, ze zijn deel van een betekenisvolle gemeenschap, duw natuurlijke hulpbronnen niet weg!
