Gekleurde waarheid

In de spreekkamer gebeuren bijzondere dingen. Dat geldt niet alleen voor cliënten, maar ook voor mijzelf. Telkens mag ik een tijdje meelopen met, en toevoegen aan, het leven van de ander. Door al die verschillende mensen heb ik geleerd dat de waarheid niet bestaat. Mensen kleuren de werkelijkheid zelf in en die kleur wordt nogal eens bepaald door de eigen belangen en emoties, meer of minder bewust. Dat is logisch, als je bijvoorbeeld moeite hebt met de lompheid van je partner, dan hoop je dat je psycholoog hem dat tijdens de relatietherapie goed duidelijk zal maken. Je zoekt steun rond je eigen belangen. Het is dan even slikken dat je in de therapie vooral gaat leren dat je zelf assertiever mag worden en ook nog eens meer aandacht moet hebben voor alle leuke eigenschappen van die lomperik. En natuurlijk moet hij ook aan de slag.  

Datgene wat van te voren gedacht wordt over wat een psycholoog wel of niet zal doen is ook zo’n gekleurde waarheid en dat levert grappige taferelen op. Sommige mensen denken bijvoorbeeld dat ik vooral zal hummen en hen gelijk zal geven, zoals dr. Rossie uit de serie Gooise vrouwen. Laatst bedankte een dame mij voor het fijne gesprek, terwijl er echt geen sprake was van een gesprek. Ze had een uur doorgerateld over hoe ellendig het leven was en ik was gevangen geraakt in haar monoloog, het lukte niet om te sturen en ik gaf het, voor dat uur, op. Maar zij ging fris en fruitig de kamer uit, blij dat er eindelijk eens iemand luisterde en dat wilde ze graag volgende week weer. Nou, volgende week beginnen we anders.  

Soms zijn er mensen die denken dat ik een soort toverstafje heb en dat ik iets zal doen met dat toverstafje waardoor bijvoorbeeld een angst zal verdwijnen. Hun waarheid, of eigenlijk aanname, is dat zij behandeld worden door mij: ik doe iets of geef een gouden tip en daardoor knappen zij op. Het is niet altijd makkelijk om dan te horen dat ik vooral zal meedenken over wat zijzelf te veranderen hebben om hun problemen aan te gaan.  

Ook dierbaar zijn de mensen die denken dat ik door ze heen kan kijken en precies kan zien wat zich  in hun binnenwereld afspeelt. En dan val ik toch altijd weer van het voetstuk, want ik heb geen idee hoe dat kunstje moet. Soms weten mensen zeker dat hun probleem van nu veroorzaakt wordt door iets dat ze vroeger niet gekregen hebben, ze weten alleen niet wat. Maar ja, inzicht in iets van vroeger betekent niet dat je er ineens handig mee bent. Om te leren skiën moet je nu gaan oefenen. En zo is het ook met kunnen doorzetten tijdens een studie of tegenslag in werk, omgaan met stress en handiger communiceren. We verschillen in wat we hebben meegekregen, en dat geeft niets, leren kan altijd. Of zou dat vooral mijn waarheid zijn? 

Geschreven door

Irma van Steijn