Dolf is teamleider en hij worstelt met een prachtig thema. Of althans, dat vind ik, maar Dolf (nog) niet. Dolf houdt van heldere kaders, overzicht en structuur. Veel van de werkprocessen op zijn afdeling heeft hij in protocollen beschreven: lekker uniform, zo min mogelijk fouten. In zijn jaarplan heeft hij zelfs als doel omschreven: ‘foutloos werken’. Mijns inziens is dat een ‘mission impossible’ en volstrekt niet raadzaam.
Waar Dolf nu mee worstelt is dat hij onlangs zelf een fout heeft gemaakt. Het betreft een misrekening in kosten en nu zit hij met een verschil van een ton. Hij heeft geprobeerd het weg te werken in de boekhouding, maar hij is bang dat zijn bestuurder het toch zal ontdekken. Hij schaamt zich en blijft maar piekeren over een oplossing.
Dolf trekt een vies gezicht wanneer ik hem vraag waarom hij niet gewoon eerlijk vertelt wat er aan de hand is, hoe dit heeft kunnen gebeuren en zijn bestuurder laat meedenken over een oplossing. Het bespreken van een misser geeft de mogelijkheid om ervan te leren en je te bezinnen op de vraag hoe dit een volgende keer beter kan. Maar Dolf neemt nog liever ontslag dan naar zijn bestuurder te stappen.
Die neiging bespeur ik steeds vaker, mensen vinden dat ze alles perfect moeten kunnen en wanneer dit uiteraard niet lukt, omdat ze immers een mens zijn, voelt dat als groot persoonlijk falen. Ook de omgeving en de media reageert op deze manier, vooral bij mensen met publieke functies: fouten worden veel te lang verzwegen en wanneer het dan toch boven water komt zijn de rapen gaar en wordt je openlijk gekielhaald en kun je vertrekken.
Ik vertel Dolf over onze ‘I fucked-up card’ methode. Wanneer mensen bij ons komen werken worden ze gevraagd om minimaal eens per jaar zo’n kaart in te leveren waarbij ze beschrijven welke blunder ze hebben begaan en waarom die blunder zo goed was, opdat we er met z’n allen van leren. Degene met de leukste of beste blunder (lees: het meest leerzame voor de hele organisatie) krijgt met Kerst de “I fucked Up-award”. Ook een teamvergadering eens beginnen met een rondje blunders is enorm goed voor een team. Ieder mens maakt fouten, dat moet zelfs, zo leer je het beste. Natuurlijk bestaan er fouten met afschuwelijke gevolgen en probeer je die te voorkomen, maar ook dan moeten ze op tafel en kan er van worden geleerd.
Zo heb ik zelf de neiging om veel zelf te doen, ook als ik iets eigenlijk niet zo goed kan. Ik weet dat ik beschik over een miserabel ruimtelijk inzicht en toch vond ik het nodig om de nieuwe auto achteruit door de straat te rijden en nu heb ik ontdekt dat paaltjes niet meeveren.
Ik vraag Dolf wat ik geleerd zou hebben van deze blunder. Zijn serieus gemeende antwoord: ‘dat je je rijbewijs ongeldig moet laten verklaren’. Tja, gelukkig hebben we nog een paar sessies.
