Onlangs luisterde ik in de trein naar een groepje keuvelende 1e jaars studenten. Ik probeerde me een voorstelling te maken van hun leefwereld. Eén van hen vertelde dat ze een flink sprintje had moeten trekken om de trein te halen. Haar mede-studente reageerde met dat ze echt nooit door het station zou gaan hardlopen. In eerste instantie dacht ik dat ze dat misschien te vermoeiend vond, maar daar ging het niet om. Ze vertelde dat ze bang was dat iemand haar zomaar zou filmen en wanneer ze rent met een dikke tas, dan “ziet het er toch niet uit joh! Zo’n filmpje staat zomaar op Insta”.
Ik schrok een beetje van deze zelffocus van dit meisje en vroeg me af wat er nou zo gek is aan een rennende puber die de trein wil halen. Ik dacht na of ik op die leeftijd ooit wel eens een trein had gemist vanwege deze reden. Ik kan het me niet herinneren, het lijkt me vooral zonde van de tijd omdat je dan nodeloos staat te wachten op de volgende trein.
Nu is schaamte een normale en ook functionele emotie, zeker als je jong bent. Maar de zelffocus die veel jonge mensen op dit moment parten speelt, is wel fors. Het lijkt me doodvermoeiend om je voortdurend bezig te moeten houden met de vraag of je wel mooi, leuk, sportief of uniek genoeg bent en of je niet toevallig op camera wordt vastgelegd. Als al die aandacht zo naar jezelf gaat, dan kan het bijna niet anders dan dat er heleboel andere dingen in de omgeving letterlijk gemist worden.
Studente nummer drie haakte aan en het gespreksonderwerp veranderde, het ging over seksualiteit, mijn oren spitsten zich opnieuw. Ze vertelde dat ze het zo moeilijk vindt wanneer anderen haar seksuele voorkeur niet accepteren. Ze is demiseksueel en haar familie vindt dat maar vreemd. Toevallig weet ik dat demiseksualiteit in het a-seksuele spectrum valt, maar op mijn opleiding van jaren geleden bestond die term nog niet. Het betekent dat je alleen seksuele aantrekking ervaart tot mensen met wie je al een tijdje een sterke romantische of emotionele relatie hebt opgebouwd. Naast hetero- en homoseksualiteit zijn er vele hokjes bijgekomen: Aseksueel, Panseksueel, Fluïde, Omniseksueel, Queer, Sapsioseksueel en er zijn er nog meer.
Jong zijn lijkt me vandaag de dag best ingewikkeld. Vroeger was je gewoon jezelf, of eigenlijk struikelde je wat vooruit en je werd door alle ervaringen die je opdeed steeds meer een bepaalde persoon. Nu moet je al heel jong ‘iets’ zijn en daar past een hele reeks aan gedragingen bij, zowel in de digitale als in de echte wereld. Maar wat nu wanneer je als 18 jarige demiseksueel opeens sterke lustgevoelens in je onderbuik ervaart bij het zien van bijvoorbeeld de treinmachinist? Zit je in het verkeerde hokje.
Eenmaal op het station ren ik als experiment naar de uitgang en stiekem maak ik ook een gek pasje. Zou ik op Insta staan?
