Onverwachtse bijvangst

Michael, 61 jaar, gescheiden na 30 jaar huwelijk: ,,De afgelopen jaren was de fut er wel uit. Niet dat we ruzie hadden, we waren gewoon langzaam uit elkaar gegroeid, we hielden niet meer van dezelfde dingen, sliepen ook niet meer samen.”
Het eerste jaar in zijn eentje viel hem tegen, hij voelde zich eenzamer dan verwacht en hij ondernam steeds minder. En na nog bijkomende problemen op zijn werk was hij zich steeds kouder gaan voelen van binnen, hoe hoog hij de kachel ook zette.

Onbedoeld bleek Michael zijn brein steeds verder te trainen om vooral leegte en pijn waar te nemen, het ging vanzelf. Er was geen ruimte meer voor iets moois. In de therapie onderzochten we wat Michael zou kunnen doen om zich weer open te stellen voor andere ervaringen. Die zijn er namelijk genoeg, maar als je ze niet waarneemt, dan is het alsof ze er niet zijn. Michael snapte het idee en benoemde dat Cruijff daar ooit een uitspraak over had gemaakt, alleen wist hij de exacte tekst niet meer. We begonnen met het waarnemen van architectuur in de stad, een oude hobby van hem. Het bijzondere van Michael is dat hij gewoon gaat doen wat ik zeg, dus hij kwam telkens terug met een heleboel mooie observaties.
Het lukte hem zichzelf te trainen zijn aandacht te focussen op andere dingen die hem een andere ervaring opleverden dan leegte.

In een van zijn opdrachten zou Michael een week lang gaan letten op gezichten van andere mensen, hij zou heel specifiek gaan letten op opvallende lijnen, baardgroei, asymmetrie, haardracht, brilsoorten en het meest belangrijke ‘oogcontact’. Hij zou mensen kort in de ogen kijken en met aandacht vriendelijk groeten, iets wat hij nooit deed. Michael babbelde honderduit over zijn waarnemingen, hij was er gewoon uitgelaten van. En dat kwam onder andere door een onverwachtse bijvangst van deze opdracht, hij had een leuke vrouw ontmoet! Hij wist elk detail van haar oogopslag en blik te benoemen, ze hadden elkaar aangekeken en heel weinig gezegd, wel kort gelachen en daarna gingen ze ieder huns weegs. Een mooie ervaring constateerden we. Ik liet Michael een filmpje zien over het effect van oxytocine, het hormoon dat leidt tot een gevoel van verbinding en vrijkomt als mensen elkaar wat langer aankijken, zonder te praten. Het werkt vooral als je van tevoren je hartslag omhoog hebt gebracht, bijvoorbeeld door sport.

Toen ik aan het einde van de therapie de deur opende vroeg ik Michael nog even waar hij die dame nou had ontmoet. En daar stond ze, midden in de gang, drentelend alsof ze haar jas niet goed aankreeg. De ontmoeting had nog maar een uur geleden plaatsgevonden. In mijn eigen wachtkamer, beide wachtend op hun therapeut.

Blikken kruisten en wangen werden rood, ook die van mij.

Tja, je ziet het pas als je het doorhebt.

Geschreven door

Irma van Steijn