Onthouden en vergeten na licht hersenletsel

Slim onthouden kan op verschillende manieren schreef mijn collega Bernard al in een eerdere blog. Maar wat als je hersenletsel hebt?

Van 8 tot en met 12 april 2017 was het de week van de beroerte. Een week waarin aandacht was voor de zichtbare en onzichtbare gevolgen van hersenletsel. Met regelmaat zie ik mensen met vooral onzichtbare gevolgen in mijn kamer. Mensen die van de trap zijn gevallen of een lichte beroerte hebben gehad. Mensen die aangeven dat ze dingen niet meer goed kunnen onthouden of vergeten wat ze willen onthouden en zich afvragen hoe dat komt. En wat je er aan kunt doen, oftewel, hoe kun je weer leren slim te onthouden. Een antwoord op deze vragen is niet direct te geven.

Problemen met onthouden zeggen namelijk nog niets over de oorzaak ervan. Mogelijk is er sprake van een geheugenstoornis. Het deel van ons brein dat informatie opslaat is dan beschadigd. Maar er kan ook ‘ruis op de lijn’ zijn. Je kent het vast zelf wel: iemand vraagt of je iets kunt doen, terwijl je ondertussen de borden in de vaatwasser zet. Je zegt ja en naderhand kun je je niet meer herinneren waar je ja op gezegd hebt. Of je leest ’s avonds laat nog een boek en constateert de volgende dag dat je gewoon opnieuw kunt beginnen. En lukt het je nog om die woordjes van de cursus Spaans in je hoofd te stampen, als je al twee uur met de grammatica aan de slag bent geweest? Ten slotte nog deze situatie: Je dochter is gevallen en het ziet er lelijk uit, je bent lichtelijk in paniek. Je probeert uit alle macht je te herinneren waar je het telefoonnummer van de dokterswacht bewaart.

Afleiding, vermoeidheid, somberheid, stress of angst beïnvloeden je vermogen om informatie op te slaan of uit het geheugen op te roepen. Bij mensen met licht hersenletsel zijn geheugenklachten vaak hierdoor te verklaren. Slim onthouden begint dan met het leren creëren van de goede voorwaarden:

  • Verminder afleiding; heb aandacht; wees in het hier en nu. Kortom bekwaam je in mindfulness.
  • Zorg daarnaast voor voldoende energie; wissel inspannende en ontspannende activiteiten af en stel jezelf met regelmaat de vraag: moet ik dit nu echt doen?
  • Heb vertrouwen in je mogelijkheden; wat kun je wèl? Onderzoek toont aan dat het hebben van een realistisch beeld van je mogelijkheden na een hersenletsel en de overtuiging dat je invloed kunt uitoefenen op je eigen functioneren, ervoor zorgt dat je ook daadwerkelijk beter gaat functioneren. Zie bijvoorbeeld dit artikel van Myrthe Scheenen en collega’s.
  • Leer om te gaan met paniek. Oefen een kalmerende ademhaling.
  • Denk anders over stress. We weten namelijk dat vooral je idee over stress bepaalt of stress goed of slecht voor je is. Spanning maakt het brein namelijk alert, wat een prima uitgangspunt is om slim te kunnen onthouden. Kijk ook eens naar de Ted Talk van Kelly McGonical

Lees vervolgens de blog van mijn collega Bernard, zodat je goed voorbereid bent op uitdagende situaties waarin het er op aan komt te onthouden wat er is gebeurd of wat je wilt gaan doen. Daar kan geen braintrain-app tegen op!

Geschreven door

Doriene van der Kaaden