Italiaans ijs en vakantiekilo’s

We kennen het allemaal: vakantiekilo’s. De zon schijnt, het is korte-broeken-weer en je kunt niet kiezen welke ijssmaak bij de Italiaan jouw favoriet is. Een duivels dilemma. Dan zit er maar een ding op; alle smaken proeven!
Bij thuiskomst ga je op de weegschaal staan en zie je dat al die ijsjes je niet in de koude kleren zijn gaan zitten. Direct duikt er een stemmetje op in je hoofd. “Hé vetzak, wat dacht je het is vakantie en ik laat me ‘even’ gaan? Je kunt je ook nooit inhouden hè. Dit ga je er dus nooit weer afkrijgen! Zo wordt het ook nooit wat met jou.” Een stem die je bekritiseert, vaak gevolgd door een gevoel van walging en schaamte.

Zelfkritiek

Deze zelfkritische stem weerklinkt niet alleen bij het aanschouwen van de vakantiekilo’s. Ook bij het maken van fouten in ons werk, opvoeden van kinderen en het koken voor je schoonouders. Het is een hard oordeel over jezelf als persoon en leidt vaak tot de neiging je terug te trekken. Onderzoek heeft uitgewezen dat wanneer je kritisch bent op jezelf en moeite hebt om jezelf te accepteren, de kans op chronische stress groot is. Chronische stress wordt gezien als sluipmoordenaar die langzaam je vitaliteit, creativiteit en veerkracht opeist totdat je ineens opmerkt dat je opgebrand bent, paniekklachten of depressieve klachten ervaart of je veelal gejaagd en geïrriteerd voelt in het bijzijn van anderen.

Zelfcompassie

Wat we volgens Paul Gilbert in deze tijd nodig hebben is zelfcompassie. Gilbert heeft meerdere theorieën samengebracht in wat hij noemt; compassie gerichte therapie (compassion focused therapy; CFT). Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat door het ontwikkelen van zelfcompassie, we beter kunnen omgaan met deze interne criticus en dus een deel van de chronische stress kunnen tackelen. Bovendien speelt zelfcompassie een grote rol in geluk.

Gilbert omschrijft zelfcompassie als de bereidheid om gevoelens te ervaren, de intentie om actie te ondernemen en te willen leren wat wijze actie is, om toekomstig lijden te voorkomen. Het ontwikkelen van liefdevolle zelfzorg is hier een voorbeeld van. Denk maar eens na over wat je doet als een kind ziek of verdrietig is. Je troost het of zorgt ervoor. Maar wat doe je als jezelf gestrest, ziek of verdrietig bent? Vaak druk je dit weg en ga je gewoon door.

Niet voor ‘doetjes’

Bij het ontwikkelen van zelfcompassie sta je ook stil bij gevoelens van frustratie, verdriet of boosheid. Moeilijke gevoelens die we liever uit de weg gaan. Het wegduwen hiervan is gemakkelijker dan ernaar te kijken. En dus is zelfcompassie niet iets voor ‘doetjes’ en het is ook niet ‘soft’. Er is moed voor nodig, bijvoorbeeld om je fouten toe te geven of om uit te zoeken waar die ‘lekkere trek’ vandaan komt.

Zelfzorg

Bij goede zelfzorg heb je aandacht voor hetgeen al goed gaat en reageer je bemoedigend en hoopvol wanneer je wilt leren van je fouten. Je staat stil bij gevoelens van frustratie, verdriet of boosheid. Dit kan ook betekenen dat je jezelf probeert te accepteren met één of twee vakantiekilo’s erbij.

Eén van de oefeningen die je regelmatig tegenkomt op weg naar het ontwikkelen van zelfcompassie is een ademhalingsoefening. Door je een paar keer per dag te focussen op je ademhaling en deze te vertragen, zorg je voor korte momentjes van kalmte en overzicht. Voor de meeste mensen helpt het flink on de ademhaling te vertragen tot 5 seconden inademen en 5 seconden uitademen. Dat valt nog niet direct mee trouwens, het vraagt wat oefening. Maar als je het regelmatig doet, zul je merken dat het werkt! Voor meer informatie over zelfcompassie en Paul Gilbert, lees Compassie als sleutel tot geluk.

Wat betreft mijn ijssorbet en de vakantiekilo’s, daar heb ik wat leuks op gevonden. Aangezien ik graag het nuttige met het aangename combineer, trakteer ik mezelf op een nieuwe smaakcombinatie na elke ophoging van het aantal kilometers in mijn hardloopschema, heerlijk, ijs als beloning.

Het draait allemaal immers om balans, is het niet?